Cũng giống như nhiều đối tượng khác, trẻ em cũng được hưởng những quyền lợi nhất định. Vậy quyền trẻ em là gì? Các bạn hãy tham khảo bài viết dưới đây để biết chi tiết các quyền của trẻ e hiện nay nhé.
Mục Lục
Quyền trẻ em là gì?
Là những quyền được áp dụng dành riêng cho trẻ em. Với mỗi độ tuổi khác nhau được hưởng những quyền và gánh vác những nghĩa vụ khác nhau. Việc đưa ra những quy định và thực hiện quyền trẻ em cần phải xuất phát từ quan điểm của trẻ em.
Quyền trẻ em chính là những lợi ích mà trẻ em được hưởng theo đúng quy định của pháp luật. Những quyền này đều được quy định trong pháp luật quốc tế nói chung và pháp luật Việt Nam nói riêng. Quyền trẻ em bao gồm 4 nhóm quyền cơ bản: quyền được sống còn, quyền được phát triển, quyền được bảo vệ, quyền được tham gia. Nói chung, quyền trẻ em chính là tất cả những gì mà trẻ em cần được sống, được lớn lên một cách an toàn và lành mạnh.
Công ước về quyền trẻ em
Quyền trẻ em là gì
- Công ước là văn bản pháp luật
Công ước là một văn bản pháp luật quốc tế nhằm bảo vệ trẻ em mà tất cả mọi người cần thực hiện. Khi một quốc gia ký và phê chuẩn Công ước về quyền trẻ em thì chính phủ của quốc gia đó phải tuân thủ điều ước quốc tế đó để đạt được một số các tiêu chuẩn cơ bản nhất định cho trẻ em.
- Ai là trẻ em và người chưa thành niên?
Trẻ em là tất cả những người dưới 16 tuổi theo Luật Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em của Việt Nam. Người chưa thành niên là những người dưới 18 tuổi.
Các em có quyền được sống, trưởng thành, phát triển mạnh khỏe và hạnh phúc, trong tình thương yêu của cha mẹ, gia đình và cộng đồng.
- Không phân biệt đối xử đối với trẻ em
Nguyên tắc cơ bản là mọi trẻ em phải được hưởng quyền của mình dù là gái hay trai, giàu hay nghèo, khoẻ mạnh hay ốm đau, khuyết tật, theo tôn giáo hay không tôn giáo…
- Quyền được có họ tên và quốc tịch ngay từ khi ra đời.
- Quyền được bảo vệ và chăm sóc
Vì chưa đạt đến sự trưởng thành về mặt thể chất và trí tuệ, trẻ em cần phải được bảo vệ và chăm sóc đặc biệt, trước cũng như sau khi ra đời.
Các bậc cha mẹ là những người chịu trách nhiệm chính trong việc nuôi nấng và giáo dục con cái của mình, cung cấp cho các em cơm ăn áo mặc. Khi làm việc vắng nhà, cần phải lo thu xếp sao cho trẻ em luôn được người lớn có trách nhiệm trông nom, hoặc đưa các em đến nhà trẻ, trường học để các em được an toàn và chăm sóc tốt.
- Quyền không bị cách ly khỏi cha mẹ
Trong trường hợp trẻ sống riêng với cha hoặc mẹ của mình, các em có quyền gặp gỡ với người cha hay người mẹ mà các em không được sống chung. Nếu vì một lý do nào đó mà một trong hai người đang ở nơi khác, trẻ em có quyền được biết nơi ở và tình hình của cha, mẹ mình. Nếu cha mẹ không sống với con mình, họ cần phải chu cấp cho các em một khoản tiền trợ cấp để đảm bảo cho các em cuộc sống đầy đủ.
- Quyền được chăm sóc sức khoẻ
Các bậc cha mẹ cần phải chăm sóc sức khoẻ của con cái mình, giữ cho các em luôn sạch sẽ, được tiêm phòng và trong trường hợp các em bị ốm đau, được đưa tới các trung tâm y tế, nơi có điều kiện chăm sóc sức khoẻ cho các em.
- Quyền được học hành
Trẻ em cần nhận được sự giáo dục cần thiết, được giúp đỡ để phát triển tốt về thể chất, trí tuệ và xã hội, trở thành người công dân có trách nhiệm và biết tôn trọng những quyền của người khác.
- Quyền trong trường học
Nghĩa vụ của thầy cô giáo là lên lớp và giảng dạy tốt, khi uốn nắn không được làm tổn hại đến các em, không được xúc phạm trẻ em. Các bậc cha mẹ cần phối hợp với nhà trường trong việc giám sát để đảm bỏ điều này được thực hiện.
- Quyền được sống trong môi trường lành mạnh
Trẻ em có quyền được sống và hưởng một môi trường lành mạnh và tự nhiên. Để có được điều này, người lớn phải có trách nhiệm hướng dẫn và giáo dục các em biết giữ gìn thiên nhiên, bầu không khí, nguồn nước, cây cối và các loài vật.
Công ước về quyền trẻ em
- Quyền được giải trí
Trẻ em có quyền được vui chơi, giải trí và tham gia vào bất kỳ một hoạt động nào cần thiết cho sự hình thành và phát triển nhân cách và thể chất của các em.
- Quyền được thông tin
Trẻ em có quyền được đọc sách báo, xem các chương trình truyền hình và nghe các chương trình phát thanh phù hợp với lứa tuổi. Các bậc cha mẹ cần biết con cái mình đọc gì và xem gì, để hướng dẫn các em tránh đọc và xem những điều làm cho các em sợ hãi, nhầm lẫn hoặc làm hại đến các em.
- Quyền được tổ chức hội họp
Trẻ em có quyền được tự do kết giao và tập hợp nhau theo những nhóm bạn cùng chung sở thích, cũng như tổ chức những cuộc họp mang tính chất hoà bình.
>>>> Tham khảo thêm: Mục đích của việc làm từ thiện là gì? Như thế nào là từ thiện đúng cách?
- Quyền được tự do bày tỏ ý kiến
Tất cả mọi quyết định có ảnh hưởng đến trẻ em được đưa ra trong gia đình, trường học, toà án, bệnh viện hay tại bất kỳ một cơ quan nào khác, người lớn cần lắng nghe ý kiến của trẻ em và làm những điều tốt nhất cho các em.
- Quyền được bảo vệ chống lại sự ngược đãi
Không ai được phép làm tổn hại đến trẻ em. Nghĩa vụ của chúng ta là tôn trọng và bảo vệ các em. Không ai được ngược đãi trẻ em trai và gái về mặt thể chất, bằng ngôn ngữ hoặc tình cảm, kể cả cha, mẹ, thầy cô giáo hay những người chăm sóc trẻ.
- Quyền được bảo vệ chống lại sự lạm dụng tình dục
Các bậc cha mẹ có nghĩa vụ bảo vệ con cái của mình tránh mọi nguy cơ bị xâm hại tình dục dưới mọi hình thức khác nhau. Không một ai, kể cả cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, anh em, họ hàng, thầy cô giáo, hàng xóm, hay những người xa lạ với gia đình, có thể lạm dụng và xâm hại trẻ em về mặt tình dục.
- Quyền được nhận làm con nuôi
Trẻ em vì một nguyên nhân nào đó không có cha mẹ, đều có quyền có một gia đình và được nhận làm con nuôi dưới hình thức hợp pháp. Cấm mọi hành vi mua bán trẻ em.
- Quyền được nhận sự chăm sóc đặc biệt
Những trẻ em không thể nhìn, không thể nghe, phải dùng xe đẩy, nạng hay máy móc hỗ trợ; chậm phát triển hay có bệnh về mặt tinh thần, đều có quyền được mọi người yêu quý, chăm sóc, tôn trọng, được phục hồi chức năng và tạo điều kiện để làm việc bởi vì các em có giá trị cho chính bản thân mình, tùy theo khả năng sẵn có của các em.
Quyền của trẻ em là gì
- Quyền được bảo vệ chống lại sự bóc lột
Cấm lợi dụng trẻ em, buộc các em đi làm ăn xin, hoặc làm việc vì lợi ích riêng của người lớn. Đây chính là hình thức bóc lột trẻ em. Không một ai có quyền làm điều đó, kể cả các bậc cha mẹ.
- Quyền được bảo vệ khỏi bị bóc lột về kinh tế
Trẻ em từ đủ 15 tuổi trở lên do nhu cầu cần phải lao động sớm, phải có chế độ làm việc đặc biệt, chỉ làm những công việc nằm trong khả năng của mình, tại nơi không nguy hiểm và không độc hại. Các em cần phải được lĩnh một khoản tiền lương hợp lý để sử dụng cho nhu cầu của mình và phải có thời gian để các em học tập, vui chơi giải trí.
- Trẻ em và cuộc sống nội trú
Vì một lý do nào đó mà trẻ em phải sống nội trú trong bệnh viện hoặc trung tâm giáo dưỡng thì có quyền được đối xử tốt, được giải thích vì sao các em ở đó và khi nào các em được ra, được tôn trọng về mặt nhân phẩm, được thương yêu và tạo mọi cơ hội để phát triển, nâng cao trình độ.
- Bảo vệ trẻ em chống mọi hình thức tra tấn và đối xử tàn tệ
Cấm mọi hành vi làm nhục, đối xử dã man và vô nhân đạo đối với trẻ em như đốt, trói, đánh đập bằng gậy gộc và những vật dụng khác. Người lớn có nghĩa vụ phải bảo vệ các em và tố cáo với các nhà chức trách khi biết được ai đó đang phạm tội ác này.
- Khi trẻ em có hành vi vi phạm pháp luật
Luật pháp quy định, không một trẻ em nào có thể bị bắt hay bị tạm giam, tạm giữ trong đồn cảnh sát hoặc nhà tạm giữ nếu chưa có quyết định tạm giam, tạm giữ của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.
Không trẻ em nào có thể bị coi là có tội và phải chịu hình phạt khi chưa có phán quyết của Toà án. Trẻ em làm trái pháp luật cần nhận được mọi sự giúp đỡ, chăm sóc cần thiết để sớm hòa nhập vào cuộc sống của gia đình và cộng đồng, tránh các hành vi tái phạm.
- Bảo vệ trẻ em trước nạn ma túy
Các bậc cha mẹ hay người giám hộ phải luôn cảnh giác, giáo dục và hướng dẫn trẻ em nhằm ngăn ngừa việc các em tiêu thụ và sử dụng ma tuý, thuốc lá, rượu và bất kỳ sản phẩm nào khác làm hại đến sức khoẻ của các em.
Như vậy bạn đã hiểu được quyền trẻ em là gì và một số điều cơ bản về công ước quyền trẻ em rồi chứ. Hy vong bài viết sẽ cung cấp những thông tin hữu ích cho bạn đọc.